Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011

El castillo de la pureza (1973)

Ο πρώτος μου Ripstein. Μαθητής του Bunuel. Με κατενθουσίασε. Πανέξυπνη ιστορία που εξελίσσεται με φροϊδικές αναφορές, κοινωνικούς συμβολισμούς (τα ποντίκια, η βροχή κλπ-κλπ), στυλιζαρισμένη σκηνοθεσία που "παίζει με τους καθρέφτες", καμουφλαρισμένο μαύρο χιούμορ, ψυχρή ατμόσφαιρα, "μηχανικές" ερμηνείες και την ειρωνεία ενός Bunuel. Η ταινία δε μιλούσε τόσο για το φασισμό (δεν ήταν τόσο έντονος, εξάλλου), αλλά για έναν απελπισμένο άνθρωπο που βρίσκεται στο αδιέξοδο της ζωής του και για να προστατέψει τα παιδιά του τα κλέινει σε ένα σπίτι για 18 ολόκληρα χρόνια. Περισσότερο την ανασφάλειά του θέλει να τροφοδοτήσει. Αξίζει όμως κατά τη γνώμη μου να ειδωθεί η ταινία μέσα και στο ιστορικό πλαίσιο που φτιάχτηκε (1973), όπου ο φασισμός έδειχνε να υποχωρεί (το σπίτι ήταν ετοιμόρροπο), η ανάγκη για ελευθερία αλλά και οι συνθήκες της πραγματικής παραγωγής έδειχναν ασύμβατες με τις ιδεολογικές απαιτήσεις του φασισμού (το βιομηχανικό ποντικοφάρμακο σε συσκευασία από πολυουρεθάνη εκτόπισε την αυθεντική συνταγή της μικρής οικογενειακής επιχείρησης) κλπ. Η φυσική βία ήταν στην ουσία ο μοναδικός τρόπος ελέγχου της "οικογένειας", γι αυτό και πολύ συχνή και έντονη. Με αριστουργηματικό τρόπο ο Ριπστάιν αποφεύγει τα συναισθηματικά κλισέ ώστε να κάνει ξεκάθαρη την αλληγορία του, παρά το γεγονός ότι -όπως λέει- η ταινία βασίζεται σε μα αληθινή ιστορία.


Συνολικά η ταινία ήταν αισιόδοξη πατώντας πάνω στις πραγματικές ιστορικές συνθήκες της εποχής. 'Έδειχνε με όρους ιστορικής βεβαιότητας ότι ο φασισμός είναι πια παρελθόν, γιατί δεν βολεύει κανέναν, παρά μόνο τον έτσι κι αλλιώς υποκριτή (έτρωγε κρέας, πηδούσε μικρούλες) και αμετανόητο άρχοντα. Δεν είχε δηλαδή (ο φασισμός) ούτε το ελάχιστο ιδεολογικό έρεισμα και εκτός αυτού ήταν και εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη μιας άλλης ανερχόμενης κοινωνικής τάξης στην Λατινική Αμερική.
Άλλα βασικά θέματα της η αποτυχημένη κατάληξη της ουτοπίας, η πεποίθηση του πρωταγωνιστή ότι για όλα τα κακά φταίει η γυναικεία κυρίως σεξουαλικότητα, ότι η σεξουαλικότητα είναι κάτι κακό, η διπλή ηθική του πατέρα αφέντη κλπ-κλπ...
Τώρα όσον αφορά τα θέματα περί "Κυνόδοντα" είπα να μην γράψω κάτι, αλλά δεν άντεξα! Λοιπόν η μόνη ομοιότητα "Κυνόδοντα" - "Κάστρου" είναι η κεντρική ιστορία και μόνο. Όλα τα υπόλοιπα είναι διαφορετικά: διαφορετικά μυνήματα, ιδέες, εξέλιξη, συμβολισμούς κλπ-κλπ. Σίγουρα αποτέλεσε πηγή έμπνευσής του αλλά δεν υπάρχει << κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας >>. Κανείς στην τέχνη δεν δημιουργεί από το μηδέν, δεν υπάρχει παρθενογέννεση. Πολύ κακώς, βέβαια, ο Λάνθιμος δεν ανέφερε τίποτα. Και τώρα το "Κάστρο της Αγνότητας", δυστυχώς το είδαμε όχι για να το απολαύσουμε αλλά για να το συγκρίνουμε με τον "Κυνόδοντα". Κρίμα, πολύ κρίμα.

Προσωπική αξιολόγηση:
4/5

2 σχόλια:

academy είπε...

Α δεν το έχω δει.Απο Ripstein έχω δεί το ''Βαθύ Κόκκινο'' που μου άρεσε αρκετά.
Οντως Hulot στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογέννεση.

Philip Winter είπε...

Να το δεις, θα σου αρέσει, πιστεύω.
Θα το ψάξω.