Πέμπτη 10 Μαρτίου 2011

The Time That Remains (2009)



Πριν μιλήσω συγκεκριμένα για την ταινία, θα ήθελα να εκφράσω την αγάπη μου και το θαυμασμό μου προς τον Παλαιστίνιο σκηνοθέτη-ηθοποιό Elia Suleiman. Το 2002 μας χάρισε ένα αριστούργημα, τη "Θεϊκή Παρέμβαση" (Yadon ilaheyya ), μια ταινία με έντονες επιρροές από Chaplin, Tati και σουρεαλισμό. Το 2009 κάνει μια ακόμα πιο ολοκληρωμένη ταινία, το "Ο Χρόνος που απομένει" που ήταν υποψήφιο για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.
Ο Suleiman με αυτή την ταινία μας αφηγήτε την ιστορία της οικογένειάς του και ολόκληρης της Παλαιστίνης. Αυτοβιογραφικό φιλμ, δηλαδή. Το πρώτο μέρος είναι πολύ ενδιαφέρον, γιατί αναφέρεται σε παλιά γεγονότα , που λίγο πολύ, σαν Ελληνες τα αγνοούμε. Αποτελείται από μικρά προσωπικά δράματα και μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Υπέροχο χιούμορ: λεπτό, διακριτικό, υπόγειο, μαύρο, σουρεαλιστικό, νοσταλγικό... Ο Suleiman το χρησιμοποιεί ως εργαλείο για να περάσει πιο δυνατά τα μηνύματά του και για να καταδείξει την απόγνωση ενός λαού, που μόνο να γελάσει μπορεί με την κατάντια του να είσαι μειονότητα στη χώρα σου! Από την άλλη έχει ενδιαφέρον για την ιστορία της περιοχής, όπου βλέπουμε την Παλαιστινιακή άποψη, αρκετά ήπια, καθόλου φανατική. Η κριτική που ασκεί στην πολιτική του Ισραήλ στα κατεχόμενα είναι καίρια, καυστική και σφάζει με το μπαμπάκι, με το χιούμορ της δηλαδή.


Στο δεύτερο μέρος, πιστεύω, απογειώνεται. Πολύ συγκινητικό, χωρίς μελοδραματισμούς. Ο Suleiman εδώ δίνει ρέστα και ως ηθοποιός. Το άλλοτε άδειο και άλλοτε γεμάτο πόνο βλέμμα του λέει περισσόετρα απ' ότι όλη η ταινία. Η διαχείριση των σιωπών είναι άριστη, ενώ οι επαναλήψεις κάποιων σκηνών χρησιμεύουν (πιστεύω) για να τονιστεί το επαναλαμβανόμενο αδιέξοδο των προσπαθειών επίλυσης του παλαιστινιακού προβλήματος. Oι ήρωες της ταινίας βρίσκονται, συνεχώς, σε σύγχιση και η έλλειψη συγκέντρωσης σε ένα στόχο, αυτό το σπατάλημα ενέργειας (και επαναστατικότητας) σε ανούσιες πράξεις!
Σκηνοθεσία άψογη: λιτή, μινιμαλιστική, σε στυλ Jacques Tati. Το σενάριο με πινελιές και σκίτσα. Σαν βωβή κομεντί. Υπέροχη αισθητική, ισορροπία ανάμεσα στο δράμα, το σαρκασμό, το σουρεαλισμό και την ποίηση. Του Kusturica του πήρε σχεδόν 3 ώρες για να πει κάποια πράγματα για την πατρίδα του, στο "Η ζωή είναι ένα θαύμα". Ο Suleiman τα λέει όλα σε λιγότερο από μιάμιση ώρα.

Προσωπική αξιολόγηση:
αστεράκια  (4.5/5: Πολύ καλή +)




8 σχόλια:

academy είπε...

Αν και δικαιολογώ τις στρατευμένες ταινίες μόνο στον Κέν Λόουτς και τον Ταρκόφσκι και τον Αιζενστάιν(παράνοια?) θα πώ οτι είναι μια συμπαθητική ταινία όμως δεν θα την χειροκροτούσα.
Hulot άλλο Τατί αλλο Σουλειμάν...ακόμα και απο το όνομα ;)

Philip Winter είπε...

Δεν τη βρήκα καθόλου στρατευμένη, το αντίθετο μάλιστα. Πιστεύω, ότι δεν έπαιρνε κάποια θέση. Δεν κατηγορούσε, ούτε φασκέλωνε τον εχθρό της, το Ισραήλ. Απλά έδειχνε την κατάσταση έτσι όπως ακριβώς ήταν! Κεν Λόουτς δεν έχω δει, ο Ταρκόφσκι μόνο στον "Ρουμπλιόφ" μου φάνηκε στρατευμένος και, φυσικά, δικαιολογούμε τον Αϊζενστάιν. Πρώτον, γιατί αυτός δημιούργησε το σινεμά. Δεύτερον, λόγω εποχής και τρίτον επεισή είναι τεράστια ιδιοφυία.

"ακόμα και απο το όνομα ;)"
Σωστός! :)
Αλλά, πιστεύω, πως έχουν πολλά κοινά σημεία.
Ένα και βασικό:
1) Στην ταινία του Σουλεϊμάν υπήρχε μια σκηνή στο δεύτερο μέρος όπου ο πρωταγωνιστής έκανε ταξίδι με ένα ταξί. Ξαφνικά στο ίδιο ταξί μπαίνει και μια πολύ όμορφη κοπέλα. Την κοιτάει, τον κοιτάει. Πλησιάζονται. Σιωπή. Ξανακοιτιούνται. Απομακρύνονται. Αυτό ήταν. Εκείνη έφυγε, αυτός έμεινε μόνος.
2) Μια παρόμοια σκηνή υπάρχει στο "Play Time" του Τατί. Ο Hulot γνωρίζει μια τουρίστρια. Ένα αθώο φλερτ και τέλος. Έτσι απλά; Ναι, έτσι απλά. Αυτή είναι η μεγάλη γοητεία αυτών των 2 μεγάλων δημιουργών.

ΥΓ: Τη "Θεϊκή Παρέμβαση" την έχεις δει; Αν ναι, σου άρεσε;

navarino-s είπε...

Πολύ καλή ταινία και με μια ιδιαίτερη ματιά πάνω στα γεγονότα αυτής της περιοχής. Μου άρεσε ο τρόπος που δείχνει τον εκφυλισμό της αρχικής επαναστατικότητας. Και πρέπει να είναι πολύ σημαντικό το ότι ο σκηνοθέτης αυτός έχει δει πολύ κινηματογράφο γιατί κακά τα ψέμματα και ο κινηματογράφος, όπως όλες οι τέχνες άλλωστε, ανοίγει τους ορίζοντες.

Philip Winter είπε...

Χαίρομαι που σου άρεσε φίλε μου navarino. Πολύ ιδιαίτερο στυλ, όντως. Πολύ ωραία παρουσίασε και την καθημερινότητα της Παλαιστίνης και την επανάσταση, φυσικά. Φυσικά, ο Σουλεϊμάν, έχει δει πολύ σινεμά και, απ' ότι φαίνεται, τον λατρεύει. Η επιρροές του: Βωβός κινηματογράφος, Buster Keaton, Charlie Chaplin, Jacques Tati, Robert Bresson, Otar Iosseliani, Federico Fellini.
Μα, φυσικά, διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες. Κάποιοι τον υποτιμούν λέγοντας πως δε θα φτάσει ποτέ άλλες τέχνες, όπως η λογοτεχνία (π.χ.)

για τη λεμονιά είπε...

Μου άρεσε πάρα πολύ η ταινία και δεν την θεωρώ στρατευμένη. Βέβαια για το Σουλεϊμάν οι Εβραίοι δεν έχουν πρόσωπο, δεν ενδιαφέρεται για το δικό τους δράμα και τους λόγους που τους έκαναν να πολεμήσουν, αλλά το θεωρώ απόλυτα φυσιολογικό: είναι μια πολύ προσωπική, ειλικρινής ταινία και όχι έναι μανιφέστο συμφιλίωσης. Απο επιρροές μου θύμισε πολύ Ιοσελιάνι, κυρίως την ταινία "Brigands, chapitre VII" έτσι όπως έχουμε τη μετάβαση από το "μυθικό" παρελθόν στο "ξενέρωτο" και "ξεπεσμένο" παρόν. Εξάλλου ο λαός της Γεωργίας πέρασε και περνάει καταστάσεις παρόμοιες με της Παλαιστίνης.
Το Σουλεϊμάν τον λατρεύω, τον θεωρώ μακράν τον καλύτερο σκηνοθέτη του Ισραήλ.

Philip Winter είπε...

Φίλε για τη λεμονιά, απ΄ ότι φαίνεται είσαι θερμός υποστηρικτής του σινεμά της Παλαιστίνης!
Αλλά, πως γίνεται να μην την θεωρείς στρατευμένη και από την άλλη "για το Σουλεϊμάν οι Εβραίοι δεν έχουν πρόσωπο, δεν ενδιαφέρεται για το δικό τους δράμα και τους λόγους που τους έκαναν να πολεμήσουν";;;
Ναι, είναι προσωπική και ιδιαίτερη ταινία.
Και εμένα μου θύμισε Ιοσελιάνι, αν και δεν έχω δει το "Brigands, chapitre VII".
Αν και έχω δει μόνο 2 ταινίες του και εγώ τον λατρεύω. Με διαφορά ο καλύτερος σκηνοθέτης του Ισραήλ.

για τη λεμονιά είπε...

Δεν την θεωρώ στρατευμένη γιατί παρουσιάζει τα πράγματα ψύχραιμα και χωρίς να το κρύβει από την πλευρά της οικογένειας του σκηνοθέτη. Δε δείχνει τους εβραίους σαν τέρατα, δε συκοφαντεί, ούτε σε καμία περίπτωση "καλεί στον αγώνα", βγάζει μια πικρία. Βέβαια κάποιος που δεν έχει ακούσει την πλευρά των εβραίων ίσως το δει απλά σαν καταδίκη της πολιτικής του Ισραήλ. Δε ξέρω.. Ο πατέρας σώζει τον ισραηλινό στρατιώτη διακινδυνεύοντας την ίδια τη ζωή του (!), αλλά αρνείται να τον "κοιτάξει", δε συμφιλιώνεται. Αυτό ο καθένας το κρίνει όπως θέλει, αλλά εγώ τον κατανοώ, αυτοί οι άνθρωποι κατέστρεψαν τη ζωή του και είναι υπεύθυνοι για την κατάντια γύρω του. Και η έλλειψη επικοινωνίας επικρατεί σε όλη την ταινία.
Ελπίζω να μην έδωσα την εντύπωση οτι σ'αυτόν τον πόλεμο υποστηρίζω τους Παλαιστίνιους. Προφανώς οι Εβραίοι τα πρώτα εκείνα χρόνια είχαν περάσει ενα ασύγκριτα μεγαλύτερο δράμα. Μου φαίνεται τελικά κερδισμένοι της υπόθεσης βγήκαν οι γερμανοί. Αφού έσφαξαν εκατομμύρια κόσμο και προκάλεσαν σε μεγάλο βαθμό το "παλαιστινιακό" είναι τώρα και πάλι υπερδύναμη έχουν ειρήνη και ευημερία και έχουν κερδίσει το διεθνή σεβασμό που δεν έχει ούτε το Ισραήλ ούτε φυσικά η Παλαιστίνη. Μπορούνε ήρεμα να συζητάνε τώρα το αν το ισλάμ ανήκει ή δεν ανήκει στη υπέροχη γερμανική κουλτούρα. Αλλά όλα αυτά λίγο ενδιαφέρουν μια οικογένεια που βλέπει το χρόνο να περνάει και να φέρνει μόνο ταπείνωση και απογοήτευση.

Philip Winter είπε...

ΠΆΡΑ πολύ καλά τα λες φίλε μου! Ειδικά η παρατήρησή σου για τη σκηνή με τη διάσωση του ισρηλινού στρατιώτη είναι πολύ εύστοχη.
Ελπίζω να τα λέμε συχνά!